ناخن جویدن در کودک یکی از عادات نسبتاً رایج در دوران کودکی است که بسیاری از والدین با آن مواجه می‌شوند. این رفتار معمولاً به‌عنوان یک پاسخ به عوامل مختلفی مانند استرس، خستگی، یا حتی صرفاً از سر کنجکاوی و تقلید از دیگران ظاهر می‌شود. برخی از کودکان هنگام تمرکز، تماشای تلویزیون، یا در مواقعی که دچار نگرانی و اضطراب می‌باشند به ناخن جویدن روی می‌آورند، زیرا این عمل به‌صورت ناخودآگاه به آن‌ها کمک می‌کند تا آرامش پیدا کنند. در درازمدت ممکن است به سلامت دندان و لثه آسیب برساند. از منظر روانی، کودکانی که به این عادت مبتلا هستند ممکن است به تدریج با احساسات منفی مانند خجالت و کاهش اعتمادبه‌نفس مقابله کنند، به‌خصوص اگر این رفتار مورد تمسخر همسالان یا بزرگسالان قرار گیرد. بنابراین، درک دلایل ریشه ای این رفتار و ارائه راه‌حل‌های عملی برای کمک به کودکان و والدین در ترک این عادت ضروری است. در این مقاله، دلایل اصلی که باعث می‌شود کودکان به این عمل روی بیاورند را بررسی خواهیم کرد. همچنین، روش‌های مؤثری برای ترک این عادت و زمان‌هایی که نیاز به مشاوره پزشکی است مطرح خواهیم کرد. هدف از این مقاله، ارتقاء آگاهی در مورد تاثیرات ناخن جویدن در کودکان و ارائه راهکارهایی جهت بهبود سلامت جسمی و روانی آنهاست.
چرا کودکان ناخن می‌جوند؟
کودکان به دلایل مختلفی ممکن است به ناخن جویدن روی بیاورند. یکی از اصلی‌ترین دلایل، استرس و اضطراب است. کودکانی که دچار تغییرات عمده در زندگی مانند نقل مکان، تولد خواهر یا برادر جدید، یا تغییر در محیط تحصیلی می‌شوند، ممکن است به دنبال راه‌های برای کاهش استرس خود باشند که ناخن جویدن می‌تواند به عنوان یکی از این راه‌ها عمل کند. دیگر عوامل شامل تقلید از دیگران، کنجکاوی، خستگی یا حتی تلاش برای استانداردهای غیرواقع بینانه‌ای است که ممکن است توسط والدین یا معلمان ایجاد شود. این رفتار می‌تواند به صورت یک مکانیزم مقابله ای در برابر احساسات ناشناخته کودک ظاهر شود و در صورتی که به‌طور مکرر یا شدید رخ دهد، نیاز به توجه بیشتر والدین دارد. مجله WebMed در مورد ناخن جویدن در کودک می گوید:
Sometimes, nail biting can be a sign of emotional or mental stress. It tends to show up in people who are nervous, anxious or feeling down
گاهی اوقات جویدن ناخن می تواند نشانه استرس عاطفی یا روانی باشد. معمولاً در کودکانی که عصبی هستند، مضطرب هستند یا احساس ناراحتی می کنند، این مشکل ظاهر می شود.
روش های درمان ناخن جویدن کودکان
ترک این عادت مستلزم صبر و راهکارهای متفکرانه است. اینجا چند راهکار مؤثر برای والدین ارائه شده است:
- تقویت مثبت: تشویق و جایزه دادن به کودک هر بار که موفق به کنترل عادت خود می‌شود، می‌تواند انگیزه‌ای برای ترک آن ایجاد کند.
- پوشاندن ناخن‌ها: استفاده از مواد تلخ یا چسب زخم بر روی ناخن‌ها می‌تواند تمایل به جویدن را کاهش دهد، زیرا تجربه ناخوشایندی ایجاد می‌کند.
- فعالیت‌های جایگزین: مشغول نگه داشتن دستان کودک با فعالیت‌های سرگرم کننده یا آرام بخش مانند بازی با خمیر، نقاشی یا ساخت دست سازه می‌تواند به کاهش این عادت کمک کند.
| روش های ترک ناخن جویدن در کودک | |
| تقویت مثبت و ایجاد انگیزه در کودکان برای ناخن نجویدن | بازی و نقاشی |
| جلسات روان درمانی | کمک به ابراز احساسات در کودکان |
| روش های کاهش اضطراب | صحبت های حمایتی با کودکان |
علاوه بر روش‌های فوق، مهم است که والدین با کودک خود درباره احساساتش صحبت کنند و او را تشویق کنند تا نگرانی‌های خود را بیان کند. استفاده از تکنیک‌های آرام سازی مانند تنفس عمیق و مدیتیشن همراه با جلسات منظم گفت وگو درباره احساسات و تجربیات روزانه می‌تواند به کودک کمک کند تا راه‌های سالم برای مدیریت استرس و سریع بازده پیدا کند. در مواردی که کودک به چالش‌های خاصی مانند اضطراب اجتماعی یا فشارهای تحصیلی واکنش نشان می‌دهد، مشاوره با متخصص می‌تواند راه‌حل‌های مفیدی ارائه دهد (اگر به این موضوع علاقه دارید، می توانید مقاله اضطراب کودک، علائم و روش درمان را مطالعه کنید).
چه موقع باید نگران ناخن جویدن در کودک باشیم؟
در صورتی که ناخن جویدن در کودک به مشکلات جسمی جدی مانند عفونت‌های مکرر یا آسیب به دندان‌ها و پوست اطراف ناخن منجر شود، یا اگر با علائم دیگری از اضطراب و افسردگی همراه باشد، باید حتما با پزشک یا مشاور صحبت کرد. این رفتار اگر همراه با تغییرات رفتاری غیر معمول باشد ممکن است نشانه‌ای از مشکلات عمیق‌تر روانی باشد که نیاز به تشخیص و درمان حرفه‌ای دارد.
سخن پایانی
ناخن جویدن در کودک یکی از رفتارهایی است که با درک صحیح و حمایت کافی معمولاً قابل اصلاح است. ارائه محیطی امن، محبت‌آمیز و بدون استرس برای کودکان و راهنمایی آن‌ها در یافتن روش‌های سالمتر برای مقابله با احساساتشان، می‌تواند به ترک این عادت کمک کند. به همین دلیل توجه به نیازها و احساسات کودکان با رویکردی آرام و حمایت گرانه بسیار حیاتی است. اگرچه بهبود این عادت زمان می‌برد، اما با توصیف و پیگیری صحیح، می‌توان به نتایج مثبتی در رفاه جسمی و روانی کودک دست یافت.
نویسنده: محدثه غلامی